การรื้อฟื้นเมืองลองผ่าน “ผ้าจกเมืองลอง” : มรดกทุนทางวัฒนธรรม “เจ้า” ทุนวัฒนธรรมความเป็นเจ้าของเมืองลองที่ถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นอันดับแรกคือ “ซิ่นตีนจกเมืองลอง” ที่เริ่มปรากฏนำมาผูกติดกับเศรษฐกิจเป็นสินค้ามาตั้งแต่ช่วงทศวรรษ ๒๔๘๐ แต่ซื้อขายระหว่างกันเฉพาะคนภายในอำเภอลองเท่านั้นและราคาไม่สูงมากเพียงผืนละ ๑ บาทจนกระทั่งทศวรรษ ๒๕๒๐ จึงเริ่มแพร่หลายสู่ภายนอกด้วยการส่งเสริมของสมเด็จพระนางเจ้าบรมราชินีนาถ และค่อยตื่นตัวอย่างมากในช่วงทศวรรษ ๒๕๔๐ เมื่อมีหลายหน่วยงานต่างเข้ามาให้การผลักดันทั้งศูนย์ศิลปาชีพบางไทร มหาวิทยาลัยศิลปากร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดแพร่ ที่เนื่องจากเกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจของประเทศไทยที่แต่ละพื้นที่ได้รับผลกระทบไปทั่ว จึงมีการโหยหาย้อนกลับไปอดีตรวมถึงการนำเอาภูมิปัญญาท้องถิ่นมาสร้างเป็นสินค้าขึ้น “ซิ่นตีนจกเมืองลอง” เกิดจากการผสมผสานระหว่างตีนจกของท้องถิ่นเมืองลองกับตีนจก เมืองลำปาง และภายหลังผสมผสานกับตีนจกเมืองเชียงแสนมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๒๔ ดังชื่อลวดลายตีนจกเมืองลองปรากฏชื่อเมืองลำปางและเชียงแสน เช่น ลายขันละกอน ลายขันเชียงแสน ฯลฯ

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•พฤหัสบดี•ที่ 13 •มิถุนายน• 2013 เวลา 14:42 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

ผมได้รู้จักและได้เป็นศิษย์ของอาจารย์ นคร บุญญาสัย ตั้งแต่สมัยเรียนอยู่มัธยมเห็นการทำงานของอาจารย์ไม่ว่าจะเป็นการเขียนป้าย เขียนรูปภาพต่าง ๆ และที่ประทับใจมากก็คือ การเขียนรูปสองมือ จึงทำให้ผมมีความสนใจงานด้านศิลปะด้านนี้มากขึ้น ซึ่งเดิมก็ชอบวาดรูปมาตั้งแต่เล็ก ๆ อยู่แล้ว หลังจากจบ ม. ๓ ผมก็ได้เรียนแกะสลักไม้กับอา ทวี วังสาคร ที่เชียงใหม่จนขาดความชำนาญจึงได้กลับมาใช้ชีวิตที่บ้านเกิด ทราบข่าวว่าพี่วินัย (นาญ) ถึงการสร้างพิพิธภัณฑ์ศิลปะพื้นบ้าน ที่โรงเรียนสองพิทยาคม ของอาจารย์นครก็เลยถือโอกาสเข้าไปกราบคาราวะท่าน พอย่างก้าวถึงบริเวณพิพิธภัณฑ์เท่านั้น ผมก็ถึงกับตะลึงถึงความอลังการทั้งงานจิตกรรมและการจัดข้าวของเครื่องใช้ของโบราณต่างๆอีกมากมายทำให้ผมเกิดแนวความคิดได้หลายอย่างจากนั้นผมก็ได้ศึกษาศิลปะอย่างเอาจริงเอาจังมากขึ้น ทั้งจากตำรับตำราและจากการศึกษาดูงานของศิลปินรุ่นใหญ่หลาย ๆ ท่าน

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•จันทร์•ที่ 30 •มิถุนายน• 2014 เวลา 14:05 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

ศัตรูภายใน "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มลทินภายใน อมิตรภายใน ศัตรูภายใน ผู้ฆ่าภายใน ข้าศึกภายใน ๓ ประการ ได้แก่ โลภะ ความโลภ โทสะ ความคิดประทุษร้าย โมหะ ความหลง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มลทินภายใน อมิตรภายใน ศัตรูภายใน ผู้ฆ่าภายใน ข้าศึกภายใน ๓ ประการเหล่านี้แล." อิติวุตตก ๒๕/๒๙

มูลรากแห่งอกุศล ๓ อย่าง "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มูลรากแห่งอกุศล ๓ อย่างเหล่านี้ คือ ๑. โลภะ ความอยากได้ เป็นมูลรากแห่งอกุศล ๒. โทสะ ความคิดประทุกษร้าย เป็นมูลรากแห่งอกุศล ๓. โมหะ ความหลง เป็นมูลรากแห่งอกุศล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มูลรากแห่งอกุศล ๓ อย่างเหล่านี้แล." อิติวุตตก ๒๕/๒๖๔

อะไรเป็นหัวหน้าอกุศลธรรมและกุศลธรรม "ดุก่อนภิกษุทั้งหลาย อวิชชา (ความไม่รู้) เป็นหัวหน้าแห่งความพรั่งพร้อมด้วยอกุศลธรรมทั้งหลาย ความไม่ละอายใจ ความไม่เกรงกลัวต่อบาป ย่อมตามหลังมา วิชชา(ความรู้) เป็นหัวหน้าแห่งความพรั่งพร้อมด้วยกุศลธรรมทั้งหลาย ความละอายใจ ความเกรงกลัวต่อบาป ย่อมตามหลังมา." อิติวุตตก ๒๕/๒๕๕

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•จันทร์•ที่ 10 •มิถุนายน• 2013 เวลา 12:52 น.• )

สวัสดีครับพี่น้องชาวจังหวัดแพร่ที่เคารพครับ และพี่น้องชาวไทยทั่วประเทศและทั่วโลก ขอขอบคุณที่ยังคงติดตามผลงานและบทความของผมนะครับ ซึ่งในคราวที่แล้วได้พูดถึงลาบันพ่อตาจอมแสบโคตรโกงขั้นเทพ ขนาดยาโคบคิดว่าเป็นผู้ที่มีความโกงระดับหนึ่งแล้วนะครับ แต่ในที่สุดโยบก็ได้บทเรียนที่มาจากพระเจ้า ทำให้ยาโคบรู้แล้วว่าการโกงใครเนี่ยะมันไม่ดี โดยเฉพาะโกงพระเจ้า แต่ถึงกระนั้นก็ดีครับ ยาโคบก็รู้สำนึกแล้วแต่ลาบันซึ่งเป็นพ่อตาของยาโคบก็เริ่มได้ใจโกงเขาได้ครั้งนึงจะโกงอีก แต่คราวนี้พระเจ้าไม่อนุญาติเลยเจอยาโคบหักมุมเลยทำให้ลุงลาบันร้องออกมาว่าโอ้ย!แบบนี้มันเจ็บจุงเบย เพราะคิดว่าตัวจะได้ประโยชน์เต็มๆแต่กลับกลายเป็นว่า ยาโคบได้ประโยชน์ไปแบบเต็มๆเพราะพระเจ้าอวยพรยาโคบ พอลาบันเริ่มสูญเสียประโยชน์ก็เริ่มคิดริษยายาโคบซะแล้ว และ บัดนี้ก็ถึงเวลาแล้วที่ยาโคบต้องเผ่นแล้วครับ และสิ่งหนึ่งที่เป็นเครื่องยืนยันคือความฝันของยาโคบที่ถึงเวลาต้องกลับไปยังดินแดนบ้านเก่าที่เขาจากมาแล้ว คือ ในความฝันทูตสวรรค์ได้บอกว่าให้กลับไปบ้านได้แล้ว

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•เสาร์•ที่ 08 •มิถุนายน• 2013 เวลา 12:12 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

วัดนาแหลมเหนือ อยู่ห่างจากตัวเมืองประมาณ ๓ กิโลเมตร แต่เดิมสภาพพื้นที่บ้านนาแหลมเป็นพื้นที่ทำนา เมื่อถึงฤดูทำนาต้องมีการพักแรมกันนานหลายเดือน คำว่านาแหมสันนิฐานว่า หมู่บ้านตั้งอยู่เรียงรายแบบชายธงแหลมลงมา ในอดีตบ้านนาแหลมเคยเจริญรุ่งเรืองมาก่อนดังปรากฏซากปรักหักพังของวัดวาอารามของหมู่บ้านทั้งสี่ทิศ แต่ช่วงที่เกิดความไม่สงบของภัยสงครามจึงทำให้ชาวบ้านอพยพไปอยู่ที่อื่นระยะหนึ่ง วัดนาแหลมเหนือ เกิดจากการนำของพ่อหนานปัญญา เดชธรรม ได้พาชาวบ้านมาจับจองพื้นที่สาธารประโยชน์ ทางด้านทิศเหนือของหมู่บ้านเดิม แล้วสร้างวัดขึ้นมาในปี พ.ศ. ๒๔๔๖ โดยมีพ่อเจ้าหน้อยคำมูล และคณะศรัทธาจากในเมืองช่วยบริจาคทรัพย์ในการสร้างเดิมมีชื่อว่า “วัดดอนแกแร้งพัก” เพราะสมัยนั้นมีนกแร้งจำนวนมากพักอาศัยอยูที่ต้นดอกแก (ต้นชงโค) แถบบริเวณนั้น และชาวบ้านได้นิมนต์ท่านครูบาอนุมาประดิษฐานในวิหาร องค์ใหญ่มีขนาดหน้าตักประมาณ ๔๐ นิ้ว องค์เล็กมีขนาดหน้าตักประมาณ ๒๕ นิ้ว ภายหลังพระพุทธรูปองค์ใหญ่สูญหายในปัจจุบันเหลือแต่องค์เล็กเท่านั้น พ.ศ. ๒๔๘๔ หลวงปู่ครูบาเต็ม อินฺทจกฺโก พร้อมด้วยชาวบ้านจึงได้ร่วมใจกันรื้อถอนวิหารหลังเก่าเพื่อสร้างใหม่ ฉาบด้วยปูน พ.ศ. ๒๔๘๗ ให้สล่าผิ้ว ชาวบ้านกวาว ปั้นพระพุทธรูปปูนเป็นพระประธานในวิหารและเปลี่ยนชื่อวัดให้สอดคล้องกับชื่อหมู่บ้านเป็น วัดนาแหลมเหนือ จนถึงปัจจุบัน พ.ศ. ๒๕๑๙ พระอธิการบุญเส่ง ปญญาสาโร และคณะศรัทธาได้สร้างวิหารหลังใหม่แทนหลังเก่า และสร้างเสร็จสมบูรณ์เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๖ จึงได้มีงานฉลองพร้อมกันกับศาลากสนเปรียญหลังใหม่

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•ศุกร์•ที่ 07 •มิถุนายน• 2013 เวลา 11:55 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

- การกำเนิดชีวิต นับตั้งแต่ที่ทฤษฏีวิวัฒนาการของชาลส์ ดาร์วิน ได้ถือกำเนิดขึ้นมา สิ่งสำคัญที่ทำให้ทฤษฎีนี้กลายเป็นประเด็นหลักในโลกวิทยาศาสตร์ก็คือตำราของ ชาลส์ ดาร์วิน ที่เขียนถึงเรื่อง “จุดกำเนิดของสิ่งมีชีวิต” (The Original of Species) ในหนังสือเล่มนี้ ชาลส์ ดาร์วิน ได้ปฏิเสธว่า สิ่งมีชีวิตต่างๆ ในโลกมิได้เกิดจากการสร้างสรรค์โดยเอกเทศของพระเจ้า เขาเชื่อว่าสิ่งมีชีวิตทั้งหลายมีกำเนิดมาจากบรรพบุรุษเดียวกัน แต่วิวัฒนาการไปตามกาลเวลาจนมีลักษณะที่ต่างกัน ทฤษฎีวิวัฒนาการของดาร์วิน เป็นแนวความคิดวัตถุนิยมที่ยึดถือเป็นพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ในการอธิบายหลักการของตน ทฤษฎีนี้อ้างว่าสิ่งมีชีวิตถือกำเนิดจากสิ่งที่ไม่มีชีวิตอย่างบังเอิญ แต่ข้ออ้างนั้นก็ตกไปอย่างสิ้นเชิงโดยข้อเท็จจริงที่หนักแน่นกว่าคือจักรวาลถูกสร้างสรรค์โดยพระผู้เป็นเจ้า พระเจ้าทรงสร้างสรรค์จักรวาล และทรงออกแบบแม้รายละเอียดที่เล็กที่สุด ดังนั้นจึงเป็นไปไม่ได้เลยที่ทฤษฎีวิวัฒนาการจะอธิบายว่า การกำเนิดของสิ่งมีชีวิตไม่ได้มาจากการสร้างสรรค์ของพระผู้เป็นเจ้าแต่เกิดขึ้นจากเหตุบังเอิญ ทฤษฎีของชาลส์ ดาร์วิน ไม่ได้มีพื้นฐานที่เป็นรูปธรรมทางวิทยาศาสตร์ และเขาก็ยอมรับว่ายังคงเป็นแค่เพียง “สมมติฐาน” ยิ่งไปกว่านั้น ตัวดาร์วินเอง ได้สารภาพไว้ในตำราของเขาในบทที่ชื่อ “ความยากลำบากแห่งทฤษฎี” ว่าทฤษฎีของเขาไม่สามารถตอบคำถามสำคัญๆ ได้ ดาร์วิน ฝากความหวังของเขาทั้งหมดไว้กับการค้นพบของวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ ซึ่งเขาคาดว่าจะเป็นผู้เฉลย “ความยากลำบากแห่งทฤษฎี” แต่ทว่าการค้นพบทางวิทยาศาสตร์ที่ได้ขยายมิติต่างๆ ได้กลับกลายเป็นข้อโต้แย้งสำหรับดาร์วินไป

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•พฤหัสบดี•ที่ 06 •มิถุนายน• 2013 เวลา 12:36 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

พญาขัณฑสีมาโลหะกิจ : วีรบุรุษเมืองลองผู้ภักดีต่อชาติไทย พญาขัณฑสีมาโลหะกิจ(เจ้าหนานคันธิยะ โลหะ) เป็นเจ้าเมืองลองคนสุดท้าย ที่ถือว่าเป็นสัญลักษณ์สำคัญประการหนึ่งของความเมืองลอง ขณะเดียวกันด้วยโลกทัศน์ของคนรุ่นปัจจุบันแทบทั้งหมดมองว่าเมืองลองคืออำเภอลอง เป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย และมีพระมหากษัตริย์ไทยในราชวงศ์จักรีเป็นประมุข ดังนั้นวิธีการรื้อฟื้นให้เจ้าเมืองลองมีบทบาทมีสถานะความสำคัญได้อย่างมีอิทธิพลที่สุด คือเชื่อมโยงให้เข้ากับพระมหากษัตริย์ผู้เป็นสัญลักษณ์หนึ่งของประเทศไทย ซึ่งเมื่อเจ้าเมืองลองเป็นผู้มีความสำคัญในหน้าประวัติศาสตร์ของชาติไทย จึงเท่ากับยกสถานะของ “เมืองลอง” ตลอดจนทายาทให้มีความสำคัญขึ้นตามไปด้วย การสร้างรูปปั้นของพญาขัณฑสีมาโลหะกิจ ที่มีขนาดใหญ่เกือบสองเท่าคนจริงขึ้นในพ.ศ.๒๕๔๑ พร้อมกับแผ่นป้ายแสดงประวัติ ต้นสกุลวงศ์ และผลงานต่างๆ ที่พญาขัณฑสีมาโลหะกิจได้กระทำไว้ โดยเฉพาะเรื่องรัชกาลที่ ๔ ทรงแต่งตั้งพญาขัณฑสีมาโลหะกิจ ขึ้นเป็นเจ้าเมืองลอง การส่งเหล็กลองและไม้สักซาวก๋ำซาววา(๒๐ กำ ๒๐ วา)จำนวน ๒ ต้นลงไปถวายรัชกาลที่ ๔ ให้สร้างเสาชิงช้าที่กรุงเทพฯ ที่มีการบอกเล่าและผลิตซ้ำอยู่เสมอภายในอำเภอลอง ทั้งที่ความเป็นจริงแล้วพญาขัณฑสีมาโลหะกิจได้รับการรับรองแต่งตั้งขึ้นเป็นเจ้าเมืองลอง จากเจ้าหลวงนรนันทไชยชวลิต เจ้าผู้ครองนครลำปางองค์ที่ ๑๑ (พ.ศ.๒๔๓๕ - ๒๔๔๐) ในราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน ซึ่งตรงกับรัชกาลที่ ๕ ราชวงศ์จักรีของสยาม และพญาขัณฑสีมาโลหะกิจก็นำเอาเหล็กลองและไม้สักลงไปถวายรัชกาลที่ ๕ ที่กรุงเทพฯ จริงด้วยเหตุผลทางการเมือง(ดังกล่าวแล้วในบทที่ ๒) แต่ไปถวายเมื่อยังไม่ได้ขึ้นเป็นเจ้าเมืองลองและนำไม้สักขนาดใหญ่ ๒๒ กำ ๘ วาลงไปถวายเพียงต้นเดียว ซึ่งไม่ปรากฏหลักฐานว่ามีการนำเอาไม้ท่อนนี้ไปทำเสาชิงช้า

•อ่านเพิ่มเติม...•

วัดสำเภา ตามหลักฐานที่ปรากฏเป็นวัดร้าง เพราะมีเจดีย์ สันนิษฐานว่าคงจะเป็นฐานเจดีย์ของวัด อยู่ทางด้านทิศเหนือของวัด ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๕๗ พระครูมหาญาณสิทธิ์ (ครูบาคันธา) เจ้าอาวาสและเจ้าคณะตำบลเหมืองหม้อ ได้นำพระภิกษุ สามเณร พร้อมทั้งศรัทธาชาวบ้านมาพัฒนาแผ้วถางบริเวณวัดแห่งนี้ ซึ่งเป็นป่าทึบรกร้างมีต้นไม้ใหญ่ขึ้นทั่วบริเวณให้เป็นที่โปร่งโล่งเตียนราบพอถึงวันเทศกาลวันตรุษสงกรานต์ ชาวบ้านก็ให้เป็นที่ฝึกวิทยายุทธการต่อสู้ มีการฝึกดาบ ตีมะผาบ โดยใช้สติปัญญาไหวพริบที่รวดเร็วต่อสู้กัน ชาวบ้านเรียกสถานที่นี้ว่า “ข่วงเจิง”  กาลต่อมามีหลวงพ่อมังกาละ พระธุดงค์จากอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ขอพักวัดแห่งนี้ทางคณะศรัทธาชาวบ้าน โดยการนำของนายยศ บ่อคำ ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๑ บ้านสำเภาได้นิมนต์ท่านจำพรรษา และได้ช่วยสร้างกุฏิชั่วคราวขึ้นเป็นสำนักสงฆ์ ต่อมาก้ได้ช่วยกันปั้นอิฐ เพื่อที่จพสร้างวิหารโดยใช้น้ำเมือกจากต้นเมือกมาตำและแช่ดองผสมกับทรายใช้ในการก่อสร้าง ต่อมาพ่อมหาวัน เหมือหม้อ พ่อวัง เหมืองหม้อ พ่อวงจักร เหมืองหม้อ สามพี่น้องได้ช่วยกันสร้างพระพุทธรูป ๓ องค์ ขึ้นในวิหารสำเภา เพื่อเป็นการที่กราบไหว้บูชาของพุทธศาสนิกชน และเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๕ ครูบารส ดวงแก้ว เจ้าอาวาสในสมัยนั้น ได้จัดให้มีการฉลองสมโภช พอมาถึงสมัยครูบาทอง ชุ่มเย็น ได้สร้างกุฏิ ๑ หลัง เสาก่ออิฐเป็นปูนหลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผาเป็นเรือนไม้ชั้นเดียว ๕ ห้อง ต่อมาหลังคารั่วและเริ่มชำรุดทรุดโทรมลงและได้รื้อสร้างกุฏิใหม่ ๒ ชั้น ๑๑ ห้อง

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•จันทร์•ที่ 03 •มิถุนายน• 2013 เวลา 10:36 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

การสร้างตัวตนของเมืองลองผ่าน “อนุสาวรีย์” ผีเมืองและเจ้าเมืองลอง “อนุสาวรีย์” ตามความหมายของภาครัฐ คือ เน้นให้เป็นสื่อของ “ความเป็นชาติไทย” เพื่อระลึกถึงคุณความดีของบุคคลผู้ทำประโยชน์ต่อประเทศชาติ ด้วยการสละกำลังกาย กำลังความคิด หรือแม้ชีวิตเพื่อปกป้องชาติไทย และต้องเป็นอนุสาวรีย์บุคคลที่รัฐบาลเห็นว่ามีความ สำคัญอย่างแท้จริง แต่ทว่า “อนุสาวรีย์” ในตามแบบของคนท้องถิ่นเมืองลองนั้น อาจหมายถึง “รูปเคารพ” บุคคลสำคัญของท้องถิ่นที่ถูกสร้างขึ้น ซึ่งสามารถสื่อสารเรื่องราวให้ผู้ที่ได้สัมผัส โดยเฉพาะเกียรติประวัติคุณงามความดีของผู้เป็นเจ้าของให้เห็นเป็นรูปธรรม ดังนั้นรูปเคารพที่ถูกสร้างขึ้นภายในอำเภอลอง โดยคนในพื้นที่และสื่อ “ความเป็นเมืองลอง” ให้แก่คนในท้องที่หรือผู้พบเห็น “รูปเคารพบุคคล” จึงจัดว่าเป็น “อนุสาวรีย์” ประเภทหนึ่งในแง่ของความหมายนี้

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•พุธ•ที่ 29 •พฤษภาคม• 2013 เวลา 18:20 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•

ผู้จัดทำเว็บไซต์ขอบคุณพระมหาวัฒนา ธมฺมานุสารี ที่ได้มอบหนังสือพุทธวจน หรือคำที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้ทรงตรัสสอนไว้ เนื่องในโอกาสฉลองพัดยศเปรียญธรรม ๗ ประโยค ณ วัดบุญชุม บ้านห้วยลาน ต.ห้วยลาน อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา วันที่ ๒๓ - ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ที่ผ่านมา จำนวน ๘ เล่ม ดังต่อไปนี้ พุทธวจน ๑ ตามรอยธรรม พุทธวจน ๒ คู่มือโสดาบัน พุทธวจน ๓ ก้าวย่าง อย่างพุทธะ พุทธวจน ๔ มรรค (วิธีที่) ง่าย พุทธวจน ๖ อานาปานสติ  พุทธวจน ๗ ฆารวาสชั้นเลิศ  พุทธวจน ๘ อินทรียสังวร พุทธวจน ๙ ปฐมธรรม จัดทำ โดย พระอาจารย์คึกฤทธิ์ โสตฺถิผโล และคณะธรรมวัดนาป่าพง ทางเว็บไซต์ขอนำบทความในหนังสือเป็นแนวทางในการเผยแพร่พุทธศาสนาต่อไป

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•อังคาร•ที่ 28 •พฤษภาคม• 2013 เวลา 15:53 น.• )

•อ่านเพิ่มเติม...•