"แถน" เป็นคำที่ใช้เรียกพ่อเกิดแม่เกิดของมนุษย์ ชาวเหนือเชื่อกันว่าคนที่จะเกิดเป็นมนุษย์ได้ก็เพราะมีผู้กำหนดหรือส่งให้มาเกิด ผู้ที่ส่งให้มาเกิดนี้เรียกว่าปู่แถนย่าแถน (ปู่สังสี ย่าสังไส้) อาศัยอยู่บนสวรรค์ชั้นฟ้า มีอำนาจดลบันดาลให้มนุษย์อยู่ดีมีสุขหรือมีอันเป็นไปต่าง ๆ นานาโดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในวัยเด็ก พอเกิดมาพ่ออม่ก็นำใส่กระโด่งนำไปไว้ที่ชานบ้านหรือหัวบันไดบ้าน แล้วตะโกนบอกว่า “ถ้าเป็นลูกมึงก็ฮื้อรีบมาฮับเอาไปเสีย ถ้าป้นวันนี้ไปแล้วถือเป็นลูกเฮาแล้ว” เมื่อเลี้ยงกันมาแล้วเด็กได้รับเคราะห์ร้ายเจ็บป่วยจะทำพิธีส่งแถน เพราะเชื่อกันว่าปู่แถนย่าแถนโกรธที่ให้เกิดมาแล้วไม่ส่งอะไรมาให้ ดังนั้นชาวเหนือจึงนำเครื่องเซ่นไปสังเวยหรือเป็นการบอกกล่าว ขออภัยปู่แถนย่าแถน แต่ถ้าหากปู่แถนย่าแถนไม่ให้อภัยก็จะเอาตัวกลับคืนไป ผู้ที่เคราะห์ร้ายหรือเจ็บป่วยนั้นอาจถึงตายได้  บ้างครั้งก็เชื่อกันว่า

การส่งแถนนับเป็นความเชื่อทางพิธีกรรมที่สามารถช่วยให้เด็ก ๆ หรือผู้ใหญ่ หายจากอาการไม่สบาย ป่วยไข้บ่อยๆ ได้อย่างหนึ่งหลังจากการรักษาทางแพทย์แผนปัจจุบันแล้วไม่หาย ส่วนผู้ใหญ่อาจมีการส่งแถนบ้างเพื่อให้เกิดความสบายใจขึ้น ปัจจุบันชาววังฟ่อนจำนวนมากยังมีความเชื่อเรื่องในการส่งแถนกันอยู่ แต่อาจารย์ที่เป็นผู้ประกอบพิธีกรรมหายากขึ้น เพราะต้องอาศัยผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับคาถาอาคมและเข้าใจในการเตรียมสิ่งของตามพิธีจึงจะกระทำได้

พิธีกรรม มีอาจารย์วัดหรือผู้ที่เคยบวชเรียนมาก่อน (เรียกว่า หนาน) ซึ่งมีคาถาอาคม หรือหลวงพ่อเป็นผู้ประกอบพิธีให้สิ่งของที่จัดเตรียมมี หมากพลู (ม้วนใบพลูมัดติดกับหมากเป็นคำ) บุหรี่ เมี่ยง ขนม ข้าวต้มมัด แกงส้ม แกงหวาน ข้าวตอก ดอกไม้ ช่อกระดาษ ตุง เทียน หุ่นคนปั้น (ใช้แทนตัวผู้เจ็บป่วย) และเสื้อผ้านุ่ง ตัดด้วยเศษผ้าตัวเล็ก ๆ (แทนเสื้อผ้าของผู้ป่วย) สิ่งของทั้งหมดนี้นำมาจัดเรียงใส่สะโตง (สะตวง) (ใช้กาบกล้วยมาหักทำเป็นรูปสี่เหลี่ยมมีที่วางสิ่งของทั้งหลายเหล่านี้) ในขณะทำพิธีผู้เจ็บป่วยจะต้องมานั่งไหว้ อาจารย์วัดก็จะท่องคำคาถาต่าง ๆ ไปเรื่อย ๆ เมื่อเสร็จพิธีอาจารย์วัดก็จะนำสะโตงไปแขวนไว้นอกบ้านหรือทางสามแพร่ง เวลาที่ชาววังฟ่อนนิยมส่งแผนกันคือช่วงก่อนอาหารเช้า (ก่อนงาย) เสร็จแล้วช่วงบ่ายถึงเย็นนิยมเอาขวัญกันเป็นอันเสร็จพิธี

ยังมีความเชื่อว่าตอนที่ปู่แถนย่าแถนปั้นคนส่งมาเป็นคู่ชายหญิง และปล่อยลงมาจากฟ้าระหว่างลงมาจะเจอกับลม "ปิดจะคอด" ถ้าโดนพัดแล้วจับกันแน่นก็จะได้มีเนื้อคู่ที่อยู่ใกล้กัน เช่นหมู่บ้าน ตำบล เมือง เดียวกัน ถ้าโดนพัดแล้วพรากกันก็จะได้มาเจอกันตอนเป็นผู้ใหญ่อยู่ต่างเมืองแล้วเดินทางมาเจอกัน ซึ่งเรียกว่าเนื้อคู่

 

ูผู้สูงอายุพร้อมอธิบายวิธีกาีรทำเครื่องประกอบพิธี พร้อมบริการจัดทำให้ในราคา ๑๐๐ บาท ถ้ารับขวัญด้วย เพิ่มอีก ๓๐ บาท

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•ศุกร์•ที่ 02 •ธันวาคม• 2011 เวลา 16:33 น.• )