สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๒๑ “วิ่งเพื่อสุขภาพ หรือทำลายสุขภาพ” สืบเนื่องจากการเล่าเรื่อง โรคอ้วนลงพุง หลายต่อหลายคนคงคิดจะออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนัก หรือลดพุง แต่ครั้งหนึ่งได้มีผู้ป่วยที่เป็นข้าราชการตำรวจ เกิดอาการวูบมา และเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบเฉียบพลันขณะ ทดสอบสมรรถภาพประจำปี ผมจึงเป็นห่วง หลายๆท่านที่อ้วน หรือมีโรคหัวใจ หรือโรคหลายอย่าง ควรจะรู้ข้อควรปฏิบัติ และ การออกกำลังกายที่ถูกวิธี ดังนี้ กลุ่มแรกคือผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน หรือ โรคอ้วน ๑. ผู้ป่วยเหล่านี้ต้องควบคุมอาการ ควบคุมความดัน หรือระดับน้ำตาล ให้ดีก่อน หรือคนอ้วนก็ควรจะต้องไปตรวจวัดความดัน หรือเจาะระดับน้ำตาลก่อน เพื่อรักษาให้ดี ก่อนจะไปออกกำลังกาย

๒. เริ่มออกกำลังจากการใช้ชีวิตประจำวันก่อน โดยเฉพาะคนอ้วน ถ้าให้ไป วิ่งเลย คงจะปวดเข่า ปวดเอว ควรฝึกกล้ามเนื้อหัวเข่าโดยการนั่งเหยียดหัวเข่า เกร็งกล้ามเนื้อนาน ๒๐ วินาที สลับไป มาทั้ง ๒ ข้าง ทำบ่อยๆ ทำหลายรอบๆต่อวัน จนลุกเดินในบ้านได้คล่องแคล่ว ต่อมาก็ถีบจักรยานได้คล่อง หรือเดินรอบบ้านได้คล่อง

๓.ขั้นต่อมาสำหรับผู้ที่อยากจะวิ่ง หรือเดินเร็วควรปรึกษาแพทย์ผู้ดูแลท่านก่อนว่า พร้อมจะให้ออกกำลังกายได้อย่างจริงๆจังๆ หรือยัง

กลุ่มที่สอง คือ คนทั่วไป หรือผู้ป่วยกลุ่มแรกที่ต้องการออกกำลังกาย อย่างจริงๆจังๆเช่น วิ่ง หรือ เดินเร็วติดต่อกันเป็นเวลานาน ๓๐-๖๐ นาที ควรจะปฏิบัติดังนี้

๑. ควรมีการอบอุ่นร่างกาย (warm up) ยืดกล้ามเนื้อ เดินช้า ประมาณ ๑๐ นาที

๒. ภายหลัง อบอุ่นร่างกายแล้ว สำหรับท่านที่จะวิ่ง หรือเดินเร็วควรเร่งจังหวะ การเดินหรือวิ่ง ให้หายใจเร็วขึ้น ชีพจรเร็วขึ้น (ประมาณ ๗๐% อัตราชีพจรสูงสุด ซึ่งคิดได้ตามอายุ คือ ชีพจรสูงสุด = ๒๒๐ – อายุ ) แต่ไม่ให้เหนื่อยจน พูดไม่จบประโยค ในช่วงนี้ท่านที่มีโรคหัวใจ หรือโรคประจำตัวอื่นๆ ร่วมทั้งท่านที่สูบบุหรี่ต้องสังเกตอาการของตัวเองว่ามีเจ็บแน่นกลางอก หรือ เหนื่อยมากๆ หรือไม่ ถ้ามีต้องหยุดออกกำลังทันทีและปรึกษาแพทย์

๓. ภายหลังเร่งจังหวะจนเหนื่อยพอประมาณ ควรมีการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หรือ ( cool down) ประมาณ ๑๐ นาที

ทางทีมดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจสนับสนุนให้ทุกคนออกกำลังกาย เป็นประจำ แม้ว่าจะเป็นโรคหัวใจก็ออกกำลังกายได้ แต่ต้องถูกเวลา ถูกวิธีนะครับไม่ควรกลัวจะเกิด โรคหัวใจหรือภาวะแทรกซ้อนขณะออกกำลัง มากเกินไป

นายแพทย์มงคล มะระประเสริฐศักดิ์ อายุรแพทย์โรคหัวใจ ร.พ.แพร่

•แก้ไขล่าสุด• ( •วัน•จันทร์•ที่ 10 •ธันวาคม• 2012 เวลา 10:34 น.• )